Predlozi uopšte, u engleskom jeziku često predstavljaju problem za učenike – postoje pravila ali i puno izuzetaka od pravila, što ponekad zbunjuje.
Prvi problem za učenika sa evropskog govornog područja može biti taj što određena konstrukcija u njegovom jeziku zahteva predlog, dok slična u engleskom ne, i obrnuto.
Predlozi za vreme u engleskom predstavljaju isti problem i u srpskom jeziku. Iako na prvi pogled deluje da je ove predloge lako prevesti i razumeti, postoji razlika u njihovoj upotrebi u odnosu na naš jezik i nije moguće bukvalno ih prevoditi.
Jednostavno, jedan predlog može da ima i nekoliko prevoda u našem jeziku u zavisnosti od konteksta ili ga uopšte ne treba koristiti.
Na primer:
„The meeting is on Monday.” (uobičajen prevod je „na“ ali ga u rečenici “Sastanak je u ponedeljak.” prevodimo sa u.
Ili ga u nekim slučajevima uopšte ne koristimo: „Her birthday is on March 5th.” “Njen rođendan je 5. marta.”
Postoje tri važne vrste predloga u engleskom jeziku:
- Time Prepositions – predlozi za vreme – In – At – On For – During – While
- Place Propositions – predlozi za mesto radnje – In – On -At
- Direction Prepositions – predlozi koji dfenišu pravac kretanja, odvijanja radnje: under, over, right, left itd.
Naša današnja tema su predlozi sa remenskim značenjem u engleskom jeziku..
Predlozi za vreme u engleskom (tabela)
Evo tabele sa sažetim pregledom predloga za vreme at, on, in.:
AT | ON | IN |
---|---|---|
Sati: at 7 a.m. / at 5 o’clock Tačni delovi dana: at noon, at midnight, at dawn, at sunrise, at lunchtime, at dinnertime, at bedtime, at sunset, at the moment Praznici: at Easter, at Christmas Izuzeci: at the weekend, at weekends, at night | Dani: on Monday Dan + deo dana: on Sunday morning Datumi: on October 12th Specijalni dani: on Christmas Eve, on New Year’s Eve, on Valentine’s day, on my birthday, on the weekend (AmE) | Meseci: in April Godišnja doba: in summer Godine: in 1989 Decenije: in 1980s Vekove: in the 17th century Izuzeci: in the morning, in the afternoon, in the evening |
Predlozi za vreme u engleskom jeziku prikazani u tabeli mogu vam pomoći da steknete jasniju sliku o njihooj upotrebi i nekim izuzecima. Evo detaljnijeg objašnjenja sa primerima.
’At’
‘At’ koristimo uz sate kao u primerima at 7 a.m. / at 5 o’clock.
- Koristimo ga i za određene delove dana, kao što su izrazi: at noon, at midnight, at dawn, at sunrise, at lunchtime, at dinnertime, at bedtime, at sunset, at the moment
- A koristimo ga i uz praznike, kao u primerima: at Easter, at Christmas.
- Takođe, neki od izuzetaka koji ne spadaju u navedena pravila su: at the weekend, at weekends i at night.
Primeri:
- She wakes up at midnight when she hears a noise.
- He usually takes a break at lunchtime..
- Let’s meet at noon for lunch.
- The lights come on at sunset.
- We will meet each other at Easter.
‘On’
‘On’ koristimo uz dane kao u primeru: on Monday
- Takođe, ovaj predlog koristimo i kada spominjemo i dan i deo dana, kao u primeru on Sunday morning.
- Koristimo ga i uz datume, što se vidi u primeru on October 12th.
- Pored ovih jasnih pravila, on koristimo i uz posebne dane u godini, kao što su on Christmas Eve, on New Year’s Eve, on Valentine’s Day i on a birthday.
Primeri:
- We have a meeting on Monday.
- Her birthday party is on October 12th.
- They are going to the beach on Saturday morning.
- The conference starts on the first of June.
We always have a family dinner on Christmas Eve.
‘In’
‘In’ koristimo za sve periode duže od jednog dana, kao što je slučaj u sledećim primerima:
- Za mesece – in April
- Za godišnja doba – in summer
- Za godine – in 1989
- Za razdoblje od jedne decenije – in the 1980s
- Za vekove – in the 17th century
Izuzeci koji ne obuhvataju duže vremenske periode, a koji koriste predlog ‘in’, su delovi dana:
- In the morning, in the afternoon, in the evening.
Primeri:
- She was born in April.
- Fashion was interesting in the 80s.
- The building was constructed in 1995.
- Shakespeare lived in the 17th century.
- He likes to read books in the evening.
Razlike između predloga za vreme
Predlozi za vreme u engleskom jeziku imaju svoje specifične upotrebe. Ponekad je teško uočiti razlike jer su u pitanju nijanse u upotrebi.
Ovde ćemo objasniti manje i veće razlike između vremenskih predloga kroz poređenje dva predloga uz objašnjenje i primere.
‘in’ i ‘at’
Objašnjenje: ‘In’ se koristi za duže vremenske periode, a ‘at’ se koristi za određene trenutke/tačke u vremenu:
Poređenje – primeri:
- She has a birthday in June. (duži vremenski period – mesec)
The party starts at 6 p.m. (trenutak u vremenu – tačno vreme) - We go skiing in winter. (duži vremenski period – godišnje doba)
They like to play board games at Christmas. (trenutak u vremenu – dan Božića) - He usually takes a nap in the afternoon. (duži vremenski period – deo dana)
We will meet at noon for lunch. (trenutak u vremenu – u podne) - The company was founded in 2005. (duži vremenski period – godina)
The event is scheduled at 3 p.m. ((trenutak u vremenu – tačno vreme)
! In the end i at the end:
‘in the end’ ima značenje „konačno“ ili „nakon dugog procesa ili razmatranja“. Fokusira se na konačni ishod ili odluku nakon razmatranja svega što se dogodilo.
Primeri:
- In the end, they decided to move to a new city.
Na kraju su odlučili da se presele u novi grad. - After months of planning and saving, in the end, they took a wonderful vacation.
Posle meseci planiranja i štednje, na kraju su otišli na egzotičan odmor.
‘‘at the end’ ukazuje na određenu tačku u vremenu, prostoru ili nizu.
Primeri:
- At the end of the movie, the hero saves the girl.
Na kraju filma, junak spašava devojku. - At the end of the semester, students will take their final exams.
Na kraju semestra studenti će polagati završne ispite.
‘in’ i ‘on’
Objašnjenje: ‘In’ se koristi za duže vremenske periode, a ‘on’ se koristi za konkretne dane i datume:
Poređenje – primeri:
- He got married in August. (duži vremenski period – mesec)
- The wedding party was on August 15th. (datum)
- The school was founded in 1990. (duži vremenski period – godina)
- We celebrate the anniversary on Friday. (konkretni dan u nedelji)
- We go skiing in winter. (duži vremenski period – godišnje doba)
- We went skiing on Christmas Day. (konkretni dan – Božićni dan)
- Many technological advances occurred in the 1990s. (duži vremenski period – decenija)
- The concert is on October 10th. (datum)
! In time i on time:
‘in time’ se koristi kada postoji određena fleksibilnost i ne kasniš, možda čak i dovoljno rano da uradiš nešto dodatno. (Na primer, predstava počinje u 8, ti stigneš u pola 8 I možeš da popiješ i piće pre početka predstave).
‘‘on time’ se odnosi na to da se nešto uradi u tačno zakazano vreme. To znači da ne bude ni rano ni kasno
Primeri:
- I arrived at the station in time to catch the last train.
Stigao sam na stanicu na vreme da uhvatim poslednji voz.. - The train left the station on time according to the schedule.
Voz je krenuo sa stanice na vreme prema redu vožnje.
Predlozi za vremenske periode: since, for, during
Predlozi za vremenske periode – since, for, during – takođe su predlozi za vreme u engleskom jeziku. To su reči koje se koriste za opisivanje trajanja, početne tačke ili određenog vremenskog okvira u kome se događaji dešavaju.
since
- Značenje: označava početnu tačku u vremenu, od određenog prošlog trenutka do sada.
- Upotreba: koristi se za određivanje početka vremenskog perioda koji traje do sadašnjeg trenutka.
- Primeri:
- She has been working here since 2015. – Ona radi ovde od 2015.
(početni trenutak je 2015. i traje do sadašnjeg trenutka) - They have known each other since childhood. – Poznaju se od detinjstva.
(početni trenutak je u detinjstvu i traje do sadašnjeg trenutka) - He has been waiting since noon. – On čeka ovde od podneva.
(početni trenutak je u podne i traje do sadašnjeg trenutka)
for
- Značenje: označava vremensko trajanje, koliko dugo nešto traje.
- Upotreba: koristi se za određivanje vremenskog perioda.
- Primeri:
- She has lived here for ten years. – Ona živi ovde deset godina.
(trajanje – deset godina) - They will stay for two weeks. – Ostaće dve nedelje.
(trajanje – dve nedelje) - He was studying for three hours. – Učio je tri sata.
(trajanje – tri sata)
during
- Značenje: označava period ili opseg vremena u kome se nešto dešava.
- Upotreba: koristi se za određivanje vremenskog perioda u kome se nešto dešava.
- Primeri:
- She fell asleep during the movie. – Zaspala je tokom filma..
(u periodu trajanja filma) - He read a book during his flight. – Pročitao je knjigu tokom leta.
(u periodu trajanja leta) - They met during the summer vacation. – Upoznali su se tokom letnjeg odmora..
(u periodu trajanja letnjeg odmora)
Predlozi za vreme – kako ih kombinovati
Kombinovanje predloga za vreme u rečenicama dodaje jasnoću, detalje i kontekst, čineći vreme i trajanje događaja preciznijim i razumljivijim. Evo par kombinacija sa primerima.
at, in, on
- We will meet at 9 a.m. in the morning on Monday.
- The event starts at 5 p.m. in June on the 15th.
for, since, during
- They have been friends for over a decade since they met during a summer camp.
at, for
- The meeting starts at 10 a.m. for two hours.
- The library is open at 9 a.m. for the entire summer.
since, during
- She has been feeling better since she started exercising during the morning
since, for
- Sarah has been studying French since she was in high school, and she has been fluent for ten years
since, on
- She has been living in New York City since she moved here on January 1st
Your turn 😊
Predlozi za vreme u engleskom igraju ključnu ulogu jer pružaju suštinski kontekst i pojašnjavaju kada se događaji dešavaju, koliko dugo traju ili u kom vremenskom periodu se dešavaju.
Ove male, ali moćne reči kao što su „at“, „in“, „on“, „since“, „during“, „for“ pomažu u strukturiranju naših narativa, rasporeda i razumevanja sveta oko nas.
Omogućavaju preciznu komunikaciju vremenskih linija, trajanja i specifičnih trenutaka, pomažući u efikasnom planiranju, pričanju priča i koordinaciji aktivnosti.
Sada jedno vežbanje za vas:
- The plane landed at the airport __________ noon.
- The meeting is scheduled __________ 9 a.m. __________ Monday.
- He has been working here __________ three years.
- They went hiking __________ the summer __________ their vacation.
- The concert started exactly __________ time.
- She finished her homework just __________ time for dinner.
- They met __________ the beginning of the semester.
- We have known each other __________ childhood.
- The party will take place __________ Saturday __________ the evening.
- The store opens __________ 10 a.m. __________ weekdays.
1. at, 2. at/on, 3. for, 4. during/on 5. on, 6. in, 7. at 8.since 9. on/in 10. at/on
Prijavite se na besplatne konsultacije gde ćemo zajedno vežbati engleski jezik.